VCH volgt Masterclass

HATTEM - Ruim 30 taalcoaches en maatschappelijk begeleiders van Vluchtelingen Contact Hattem (VCH) zijn onlangs getraind in “Interculturele verschillen” door Fikri el Makrini van Sosy trainingen. 

El Makrini komt uit een Marokkaans immigrantengezin en werkt al jaren met statushouders bij de Gemeente Utrecht. Die kennis en persoonlijke ervaring deelt hij in zijn masterclass waarbij hij ingaat op het verschil in communicatie en interculturele dilemma’s tussen de Nederlandse cultuur en statushouders.

Geen mens is hetzelfde, iedere statushouder is natuurlijk ook anders. “Erg bepalend is het land van herkomst en wat je hebt meegemaakt als vluchteling, hoe je als statushouder kunt functioneren. Stel dat je jarenlang oorlog hebt meegemaakt en onderdrukt bent, zoals mensen die van oorsprong uit Irak of Eritrea komen, dan ben je zo getraumatiseerd dat het een enorme weerslag heeft op wie je nu bent. Mensen zijn veerkrachtig als iets impactvol is en kort duurt, maar jarenlange oorlog en angst en stress kunnen blijvend schade aanrichten en dat neem je mee in je rugzak.”

Sommige statushouders lijken heel snel in te kunnen burgeren. Dat lijkt voorbeeldig, maar dat hoeft het niet te zijn. Het komt vaak voor dat mensen heel snel inburgeren en dat alles heel voorspoedig verloopt, maar dat er jaren later toch een enorme terugslag is omdat bijvoorbeeld trauma’s niet zijn verwerkt. “Het proces van overleven naar bewust leven, dat kost tijd.” Fikri: “het komt vaak voor dat iemand die langzaam inburgert, uiteindelijk na een aantal jaren sneller een punt bereikt waarop meer stabiliteit is dan iemand die in het begin heel snel inburgert.”

Verschillen

In Nederland is afspraak, afspraak. We zijn ons er vaak echter niet van bewust hoe kenmerkend structuur, planning en controle zijn voor de Nederlandse samenleving, terwijl in heel veel culturen flexibiliteit centraal staat en planning als onvrij wordt ervaren. Ook heeft wetgeving een andere betekenis. In veel culturen regel je een boete bijvoorbeeld door iets direct af te kopen of via je netwerk te regelen. Je aan de wet houden is iets raars. Terwijl de wet in Nederland leidend en voor iedereen hetzelfde is, of de burgemeester nu door rood licht rijdt of een gewone burger, voor iedereen geldt dezelfde boete. Fikri sluit af met hoe ingewikkeld het is voor nieuwkomers om thuis eigen cultuur te handhaven en op het werk, in de winkel of gewoon op straat zich aan te passen aan de Nederlandse cultuur. Denk daarbij aan oogcontact maken, handen schudden of wat het betekent om nee te zeggen. “Als je bewust bent van het verschil in waardes en beleving, dan kun je daar intercultureel beter mee omgaan. In het belang van de statushouder die jouw hulp heel erg hard nodig heeft”, aldus Fikri tot besluit.

Wat heeft het de deelnemers opgeleverd? Simone Blokhuis, maatschappelijk begeleider bij VCH: “Van veel onderwerpen die besproken zijn, wist ik wel dat het in een ander cultuur anders werkt, op basis van mijn ervaringen. Ik heb nu wel een beter beeld gekregen waarom dat zo is. Denk aan zoiets simpels als iemand wel of niet een hand geven”. Jan-Erik Barendsen, coördinator bij VCH: “Ik vond het erg leerzaam en inspirerend en heb veel dingen geleerd. Ik vond dat hij een mooie tip aan ons gaf om met cultuurverbinders te werken. Dat zijn vluchtelingen die al langer in Nederland zijn en bij moeilijke onderwerpen kunnen ondersteunen.” Annemiek Gilissen, secretaris: “Ik heb een hele interessante avond gehad. Een aantal zaken wist ik wel, maar ik heb ook veel nieuwe dingen gehoord. De hele avond heb ik volop aantekeningen gemaakt.”