Raad wil speculatie bouwgrond tegengaan

HATTEM – Een meerderheid van de raad heeft een motie aanvaard over financiële bijdragen bij bestemmingsplanwijzigingen en de meerwaarde van grond. De fracties van de ChristenUnie, CDA, PvdA/GroenLinks, D66 en lijst Borst geven aan het college de opdracht om te onderzoeken wat er gedaan kan worden om grondspeculatie tegen te gaan.

Schaars

ChristenUnie raadslid Marinus Kers lichtte de motie toe in de raadsvergadering. “In Hattem zijn locaties en gronden om woningen te bouwen schaars. Wanneer wij als raad de bestemming van gronden veranderen, kan voor eigenaren een grote waardestijging ontstaan. Deze waardestijging als gevolg van functiewijziging zou ten goede moeten komen aan de hele gemeenschap. Dit is een onderwerp dat niet is aangestipt in de woonnotitie die eind vorig jaar door de raad aan wethouder Schipper is aangeboden”. Reden voor de CU/ PvdA/GL, lijst Borst, D66 en CDA om dit probleem alsnog bij het college onder de aandacht te brengen middels een motie. Kers wilde verder van wethouder Castelein weten wanneer het woonplan aan de raad wordt aangeboden. Die antwoordde dat het woonplan begin volgend jaar aan de raad wordt aangeboden.

Gevolgen

Grondspeculatie en het versnipperd grondeigendom als resultaat, heeft zeer grote gevolgen voor gemeenten en ontwikkellocaties, blijkt uit recent onderzoek.

De indieners van de motie benadrukken dat de motie vooral een onderzoeksvraag is. De raad kan pas een definitief besluit nemen wanneer er een voorstel vanuit het college komt over dit onderwerp.

In de motie die is ingediend, staat dat de mogelijkheid zich kan voordoen dat bijvoorbeeld grond met een agrarische en/of recreatieve bestemming door een bestemmingswijziging, bouwmogelijkheden voor woningen krijgt. Deze verandering voor de eigenaar een grote waardestijging van de grond met zich mee kan brengen.

De waardestijging als gevolg van functiewijziging naar bouwgrond moet deels ten goede komen aan de gehele gemeente. Een deel van deze waardestijging moet worden ingezet voor publieke voorzieningen, natuur en landschap en sociale woningbouw binnen de gemeente. De gemeente dient bij elk plan waar deze situatie zich voordoet aan de initiatiefnemer een financiële bijdrage te vragen ten behoeve van publieke voorzieningen, natuur en landschap en sociale woningbouw in de gemeente.

Deze financiële bijdrage zou dan in een fonds gestort worden om deze investeringen te realiseren. De partijen die de moties hebben ingediend, willen dat het college de juridische grondslag van een dergelijke bijdrage en een fonds nader onderzoekt.

Vragen

De motie roept grote vragen op bij de VVD en HattemCentraal. Gina Guldenaar (HattemCentraal) vraagt wat de motie voor effect heeft op bestaande trajecten en toezeggingen zoals die er liggen in Bestemmingsplan Buitengebied. “Dit zal de mensen die al initiatieven hebben ingediend rauw op hun dak vallen. Hoe gaat de raad dit aan hen uitleggen?” Voor HattemCentraal is nog niet duidelijk welk probleem de raad met deze motie wil oplossen. “Gaat dit werkelijk een bijdrage leveren of zorgen voor minder initiatieven? Waarom worden ook bedrijfseigenaren en woningcorporaties niet gevraagd voor afdracht in de gemeentekas?”

VVD kan meegaan in zorgen die HC uit. “Wij zijn van mening dat in de toekomst agrarische grond gebruikt kan worden om het woningtekort op te lossen. Wij zijn bang dat deze maatregel ervoor zal zorgen dat er minder initiatieven komen. Dat is zorgelijk. Er zijn al veel mensen die met initiatieven in het buitengebied zitten. Dit is onrechtvaardig richting de mensen die nu ineens horen dat de gemeenteraad dit van plan is. We kunnen niet vlak voor de finish de spelregels gaan veranderen”.

Kers geeft aan dat in deze motie met geen woord gerept is over de plannen in het buitengebied. “De ingangsdatum ligt nog open”.

Principe

Voor CDA fractievoorzitter Teun Juk is het een principekwestie. Wie krijgt de meerwaarde van grond wanneer de bestemming van grond lucratief wordt gewijzigd? De eigenaar of de gemeenschap? “Gelijke kansen voor een huis voor alle Hattemers, dat is mijn drijfveer. CDA Hattem vindt het redelijk en billijk dat naast een vergoeding van de door de gemeente gemaakte kosten voor de bestemmingsplan wijziging er ook wordt bijgedragen aan publieke voorzieningen binnen een bestaand gebied. In situaties van forse meerwaarde van grond kan dat ook”. CDA zet in op zorgvuldigheid voor snelheid en vraagt om een goed onderzoek.

Voor Tonny Keizer (PvdA/GL) is de motie niets meer of minder dan te vragen wat de gemeente kan op het gebied van grondspeculatie en op welke manier dit geïnitieerd kan worden. Ook de fractie van D66 geeft bij monde van Edwin Kwakkel aan dit graag goed uitgezocht te willen zien. “Het Bestemmingsplan buitengebied staat voor D66 los van deze motie”.

Complex

Waar het de lijst Borst vooral om gaat, is de inspraak die genoemd wordt en of er een overeenkomst is met IKC 1. “Het punt is dat er nu nog niets ligt waar mensen op kunnen reageren. Er zijn nog veel onzekerheden. Er moet nog zoveel uitgezocht worden. Als er echt een voorstel komt naar de raad dan wordt het ter inzage gelegd en kan iedereen die er belang bij heeft reageren”, aldus André Borst.

Volgens wethouder Koen Castelein bevestigt dit debat in de raadsvergadering de complexiteit van deze materie. “Er zitten veel voors en tegens aan de inzet van dit instrument. De grote onduidelijkheid zijn de vragen óf we hem kunnen inzetten, hoe we hem kunnen inzetten, waar en in welke vorm we hem kunnen inzetten. Ik lees deze motie in de context zoals in bestuursakkoord is opgenomen. “Zonder enige gereserveerdheid betreden we de woningmarkt met als doel om ervoor te zorgen dat iedereen een passende woning vindt”.

De wethouder geeft expliciet aan dat het aan de wethouder is om uit te zoeken of de maatregelen, die in de motie zijn opgenomen, het effect voor ogen heeft wat wenselijk is. Het is aan de raad om daarna in alle wijsheid hierover een besluit nemen.

Castelein stelt zich ook zeker te kunnen vinden in de bezwaren die er zijn over het moment van het invoeren van maatregelen gezien de verwachtingen die al geschapen zijn bij initiatiefnemers van plannen in Hattem.

De wethouder geeft aan zorgvuldig aan de slag te gaan met het onderzoek. “Afweging in een bredere context kan hierbij nuttig en wenselijk zijn, juist omdat je hem ook kan inzetten naast andere instrumenten. Zorgvuldigheid boven snelheid, dat deel ik zeer in de interpretatie van deze motie. Juist ook om recht te doen aan het debat dat hierover heeft plaatsgevonden”.